Co to jest akt poświadczenia dziedziczenia?
Kwestie prawne związane ze sprawami spadkowymi zawarte są w Kodeksie cywilnym (Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny) – dalej k. c. Postanowienia dotyczące stwierdzenia nabycia spadku lub przedmiotu zapisu windykacyjnego, poświadczenia dziedziczenia i ochrony spadkobierców wynikają z przepisów Art. 1025-1029 k. c.
Przepisy określają, że stwierdzenie nabycia spadku może być uzyskane:
- drogą sądową w postaci sądowego orzeczenia o nabyciu spadku lub
- u notariusza jako akt poświadczenia dziedziczenia.
Stwierdzenie nabycia spadku w sądzie czy u notariusza?
Choć może się wydawać, że w sytuacji, gdy szybciej i niemal w dowolnym miejscu można uzyskać stwierdzenie nabycia spadku u notariusza, droga sądowa jest zbyteczna, niekiedy postępowanie sądowe jest niezbędne. Jest tak w przypadku gdy:
- nie ma zgody spadkobierców,
- w skład spadku wchodzą nieruchomości położone za granicą,
- spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub nie zamieszkiwał w Polsce,
- podstawą dziedziczenia jest testament szczególny,
- wcześniej sporządzono akt poświadczenia dziedziczenia albo wydano postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku,
- w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawniono okoliczności wskazujące na to, że przy jego sporządzaniu brak było wszystkich osób, które mogą zostać spadkobiercami lub osób będących zapisobiercami windykacyjnymi albo istnieją testamenty, których nie otwarto lub nie ogłoszono,
- spadkobiercą ustawowym jest gmina lub Skarb Państwa.
Jak odbywa się sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia?
Pierwszym, niezbędnym krokiem w celu uzyskania notarialnego poświadczenia dziedziczenia jest sporządzenie protokołu dziedziczenia przy udziale osób zainteresowanych. Następnie, jeśli od otwarcia spadku nie upłynęło więcej niż sześć miesięcy, a oświadczenia do tej pory nie zostały złożone, notariusz przyjmuje oświadczenia spadkowe. Na podstawie otrzymanych wcześniej dokumentów i zebranych oświadczeń notariusz sporządza notarialny akt poświadczenia dziedziczenia, który to dokument po zarejestrowaniu od strony skutków prawnych jest równoważny prawomocnemu postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.
Dokumenty potrzebne do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia
Stawając przed notariuszem w celu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, należy przedstawić następujące dokumenty i informacje:
- oryginał odpisu skróconego aktu zgonu spadkodawcy,
- numer PESEL spadkodawcy:
- udostępniony ze zbioru dokumentów meldunkowych urzędu miasta/gminy, wydany na podstawie art. 44 h ust. 2 pkt 1 oraz art. 44 h ust.10 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych wydany na podstawie złożonego wniosek o udostępnienie danych ze zbiorów meldunkowych urzędu miasta/gminy w celu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia,
- testament (jeśli został sporządzony),
- oryginały odpisów skróconych aktów urodzenia wszystkich spadkobierców (nie dopuszcza się wyciągu z aktu urodzenia),
- oryginały odpisów skróconych aktów małżeństwa małżonka spadkodawcy i spadkobierców w razie zawarcia związku małżeńskiego i zmiany nazwiska (nie może być wyciąg z aktu małżeństwa).
- Odpis z ksiąg wieczystych prowadzonych dla każdej nieruchomości, lokalu, prawa użytkowania wieczystego dla którego prowadzona jest księga wieczysta – wchodzącej w skład spadku lub oświadczenie, że w skład spadku nie wchodzi prawo własności nieruchomości lub prawo użytkowania wieczystego.
- ewentualne oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku,
- ewentualna umowa o zrzeczenie się dziedziczenia.
Akt poświadczenia dziedziczenia – koszt notariusza
Maksymalną wysokość taksy notarialnej, a więc wynagrodzenia notariusza, określa Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Warto podkreślić, że rozporządzenie określa maksymalne stawki.
W przypadku notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia, honorarium wynosi:
- 100 zł za sporządzenie protokołu dziedziczenia,
- 50 zł za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia.
Do kosztu sporządzenia aktu notarialnego należy doliczyć opłatę za wypisy aktu notarialnego zależną od ich liczby i objętości oraz 23% podatku VAT.
